PROBIOTYKI I PREBIOTYKI – HIT CZY KIT?

– produkty fermentacji – bakterie probiotyczne rosną w specjalnej pożywce, później są jednak odfiltrowane, ale roztwór zawiera ich metabolity – witaminy, aminokwasy, substancje przeciwutleniające, w składzie wg INCI będzie to np. LACTOBACILLUS FERMENT lub LACTOBACILLUS FERMENT FILTRATE,

– lizaty komórkowe – bakterie nie są odfiltrowane z pożywki, ale są zniszczone, a w takim roztworze można znaleźć składniki ich komórek, wg INCI np. LACTOBACILLUS LYSATE,

– surowce po tyndalizacji – przed użyciem w formulacji, bakterie są zabite, nie mogą więc rozprzestrzeniać się na skórze, ale nadal mogą oddziaływać z jej receptorami i blokować dostęp bakteriom patogennym;

– żywe bakterie probiotyczne – do produktu dodawane są żywe kultury bakterii (tutaj pojawiają się ograniczenia dla stosowania konserwantów, które mogą zabić te dobre bakterie w formulacji, ale większość produktów z probiotykami, zawiera martwe komórki mikroorganizmów, a więc problem ten nie jest wówczas istotny).

Pomimo obiecujących wyników badań, mechanizm stojący za efektem probiotyków stosowanych powierzchniowo jest nieznany. Potencjalnymi efektami ubocznymi ich stosowania mogą być: przenoszenie oporności na antybiotyki, zakażenia krwi, reakcje alergiczne. Dodatkowo obecnie dostępna literatura nie posiada metod do pewnego określania bezpieczeństwa. Nie ma również pewności, że wyizolowane ze swojego naturalnego środowiska bakterie probiotyczne, wykażą takie samo działanie na skórze. Podobnie sprawa wygląda z prebiotykami.

Prebiotyki to wyselekcjonowane składniki, które umożliwiają zachodzenie określonych zmian w składzie i/lub aktywności mikroflory, co pozwala na uzyskanie korzyści zdrowotnych dla gospodarza. Początkowo termin ten odnosił się do składników pozwalających na wzrost szczepów probiotycznych w jelitach. W przypadku kosmetyków, prebiotyki mają stymulować wzrost i aktywność normalnej mikroflory bakteryjnej skóry.

Do klasycznych prebiotyków zaliczamy fruktooligosacharydy i inulinę, galaktooligosacharydy, laktulozę, sprzężony kwas linolowy, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, polifenole. Substancje, które mają być uznane za prebiotyki, muszą nie tylko selektywnie wspierać „dobre” mikroorganizmy, ale również nie podlegać degradacji przez enzymy znajdujące się na skórze. Pozytywny efekt zdrowotny powinien być udokumentowany odpowiednimi badaniami. Za prebiotyki kosmetyczne uznaje się: lizaty komórkowe bakterii zawierające kwas hialuronowy, sfingomielinazę (enzym), lipotechoinsyre i peptydoglikany (części ścian komórkowych bakterii), kwas mlekowy, laktoza, białka mleka, inulina.

Dobra fama probiotyków i prebiotyków spowodowała coraz większą ilość kosmetyków, które reklamują się zawartością „dobrych bakterii”. Pamiętajmy jednak, że składnik probiotyczny składnikowi probiotycznemu nierówny oraz że ich stosowanie miejscowe na powierzchni skóry ma obecnie ograniczoną udowodnioną efektywność. Bądźmy świadomi!